De Stichting Rotterdam is vele Dorpen

Uitstapje naar het dorp Rotterdam

Als amateur geschiedenisschrijver over dorpen wil ik wijzen op een geweldig initiatief van het Historisch Genootschap Roterodamum. Zij heeft in 2002 de Stichting Rotterdam is vele Dorpen opgericht. Het doel van de stichting is het verrichten of laten verrichten van studies en wetenschappelijke onderzoeken naar de geschiedenis en cultuur van de dorpen die bij de totstandkoming van de Gemeente Rotterdam zelfstandige gemeenten waren en later door de Gemeente Rotterdam geheel of gedeeltelijk werden geannexeerd dan wel in de loop der jaren onderdeel zijn geworden van de Gemeente Rotterdam.

Per 1 april 2008 is Arie van der Schoor aan de slag gegaan met onderzoek en naar verwachting zal in 2011 het boek Rotterdam, stad van Dorpen verschijnen.

Voor het 5e jaar is op 21 juni j.l. de Rotterdamse Dorpendag gehouden.

Kethel is onlosmakend ook sterk verbonden met Rotterdam. Het buurtschap De Kandelaar thans ook behorende bij Rotterdam, behoorde voor 1929 bij Kethel. Voorts noem ik de handel en wandel van Overschie en Kethel met daartussen de Schie.

Een prettig boek vol wetenswaardigheden en feiten van steden, dorpen en heerlijkheden rond Rotterdam uitgegeven in 1980 Regio-reeks is ‘Dit land rond Rotterdam’ geschreven door Martin Gruyl. Niet meer te koop in de boekwinkel, maar wel in tweedehands boekwinkels. Ik mocht het boek lenen van mijn Kethelvriend Rinus van der Loo.

Published in: on 3 juli 2008 at 9:14  Comments (1)  

Trots en een lofzang op ’t Kethelhuys

Schiedamseweg 2, rond 1910

Zoals ik eerder heb vermeld, er is iets gaande in het prachtige pand Schiedamseweg 2, de voormalige herberg De Vergulde Valck.

Nu is er een mooie cadeauwinkel geopend, geheel in stijl van het dorp.

Yvonne en John en hun enthousiaste kinderen hebben en zijn het pand aan het verbouwen: het dorp Kethel en het pand waardig.

Ga eens kijken

Een detail: het zoldertrapje in het woonhuis hebben zij gedecoreerd in hun winkel en als extra etalage in de winkel gebruikt en zelfs het trekkoordje voor het gewicht van de trap in ere hersteld.

Het zoldertrapje

De laatste ondernemersfamilie van Leeuwen sloten in 1990 hun kruidenierswinkel in het pand Schiedamseweg 2 dit tot droefenis van vele klanten. Ik denk dat zij trots geweest zouden zijn op deze nieuwe invulling van hun levenswerk.

Published in: on 22 juni 2008 at 15:22  Comments (6)  

In de schoolbanken

Nu alle eindexamens afgelopen zijn, jongelui voor hun overgangen aan het blokken zijn, denk ik terug aan mijn lagere schooltijd. Mijn kleuter- en lagere school heb ik doorgebracht in de Burg. Verveenschool met aan het hoofd C.J. van Amerongen. Ooit de school waar in de twintiger jaren Herman van der Loo de scepter zwaaide. De school bestaat nog steeds maar dan onder de naam Het Windas.

De eerste openbare school in Kethel stond aan de Schiedamseweg 65, toen de wijk Tuindorp in 1952 gereed was en er vele gezinnen met kinderen kwamen wonen, werd de school aan de Schiedamseweg te klein en er werd een nieuwe school gebouwd, waar nu de Nachtegaallaan is.

Openbare School 1925


Op de achtergrond de school in aanbouw 1952, op de voorgrond de nieuwe wijk Tuindorp.

Zoals er nu knappe koppen zijn die een klas overslaan, bij mij was het omdat ik ‘te laat jarig was’ (14 oktober) en dus 3 jaar op de kleuterschool moest verblijven, vond de schoolleiding het beter als ik in het het 3e jaar van de kleuterschool bijles kreeg en de 1e klas van de lagere school oversloeg. Samen met mijn neef Jan kreeg ik op maandagmiddag les in lezen, schrijven en rekenen en moest ik thuis huiswerk maken.

Op het moment heb ik het als onprettig ervaren, het was een uitzonderingspositie en ik speelde nog graag met poppen. Maar tenslotte heb ik van 1958 tot 1963 als vrolijke leerling de lagere school doorlopen.

Kleuterschool 1957 met juffrouw Mookhoek

Klassenfoto 6e klas 1963

Published in: on 19 juni 2008 at 20:53  Comments (4)  

Koninginnedag Kethel 2008

(meer…)

Published in: on 2 mei 2008 at 23:28  Comments (5)  

Kethelse Oranjefeesten toen en nu

Koninginnedag in Kethel op 30 april

De werkgroep Kethel van de Historische Vereniging Schiedam heeft in het maart nummer Scyedam 2006 een uitgebreid stuk gepubliceerd over Kethelse Oranjefeesten door de jaren heen.

Een terugblik:

Eind 1800 richtte de latere raadslid  J.J. Verspeek, een man met  verlichte ideeën, zowel de R.K. Hamonievereniging St. Radboud, Het Oranjecomitee en de Kethelse IJsclub op. Feesten werden gekoppeld aan festiviteiten rond het koninklijk huis en er werden oranjefeesten gevierd in Kethel

In 1898 werd ter gelegenheid van de kroning van koningin Wilhelmina de Oranjevereniging ‘Wilhelmina’ Kethel opgericht. In Kethel werd drie dagen feest gevierd. Met kinderspelen, kermis, demonstraties van ruiterverenigingen, gekostumeerd voetballen, hardlopen met hindernissen, tonnetje steken, zandhappen, ringsteken, optochten, enz. In de eerste jaren op het land voor het Gemeentehuis aan de Schiedamseweg daarna even voorbij het Noordeinde op het terrein achter Arie Roodenburg, waar nu de Laan van Spaland. Omdat in de jaren zestig in Kethel veel nieuwbouw plaatsvond zijn bovenstaande feesten nog een aantal jaren gehouden achter de vogelwijk waar nog wat ruimte was. Dergelijke feesten waren in de zeventiger jaren geen publiekstrekkers meer. Totdat in de jaren negentig de Oranjevereniging het feest een nieuw impuls gaf door in het centrum van Kethel de vrijmarkt te verzorgen.

   
Noordeinde op weg naar het feestterrein

Familie en vrienden buiten het dorp kwamen speciaal voor de Oranjefeesten naar Kethel, zoals heden ten dage nog het geval is.

Tijdens de feesten was ook altijd een fotograaf in dorp. Na de feesten werd de etalage van groentewinkel Sosef (nu fietsenwinkel Ham) ontruimd om plaats te maken voor de foto’s met de bedoeling ze te kopen. Later werden de foto’s uitgestald in de winkel van Piet van Beurden.

       
Dr. Sauerstraat op weg naar het feestterrein
                     
Koekoekslaan              Koninginnedag heden

Het ringrijden of ringsteken heeft een speciale plek in mijn hart. In de jaren vijftig wordt de tilbury speciaal voor het ringrijden bewaard. ’s Morgens in alle vroegte wordt de tilbury met verse bloemen versierd. Men kon voor het winnen van het ringsteken maar ook voor de mooist opgetuigde tilbury een prijs winnen. Ook met losse paarden en hun berijders worden wedstrijden ringrijden gehouden.

 
Het optuigen 1938     Dr. Sauerstraat 1958
 
Koekoekslaan              Schiedamseweg

De jury en winnaars van het ringrijden 1967    

 

Published in: on 15 april 2008 at 7:58  Comments (2)  

Nostalgie en Poëzie rond de Verspeekpomp

 De Verspeekpomp 1898-1914
004 Op verzoek van een aantal Kethels bewoners en met toestemming van Hans Verspeek, onderstaand het gedicht gemaakt door Kadia Verspeek rond 1900 over De Verspeekpomp. De Verspeekpomp is in 1914 van het    Kruisplein verwijderd na de komst van de riolering en waterleiding. Aan mijn lezers de vraag waar is De Verspeekpomp gebleven. Hoe prachtig zou het zijn om hem weer in ere te herstellen, zonder zijn  gebruikstoepassing uiteraard.

De Verspeekpomp

Al jaren heeft men ernaar gehaakt
En heel veel plannen zijn gemaakt
Maar spoedig van de baan geraakt
Wat hielp toch al dit plannen maken
Zonder tot een start te raken
Dit kon toch immers niets beduien
Daar enigen het steeds verbruien
Hun vuilnis alsmaar blijven struien
In ’t water van de Kerkelaan
Neen langer kon dat zo niet gaan
Te drinken was er niet veel aan
En voor ’t gebruik ook niets gedaan
Zo vaak al in de Raad besproken
Was weer de ure aangebroken
Dat het er weer geducht zou spoken
Benieuwd hoe men ’t er af zou stoken
Maar wat nu ieders aandacht trekt
Verspeek die vraagt het woord direct
Hij toont hun teek’ning en bestek
En geeft zich op als architect
Een opzichter zou hij niet dulden
Als hij dat postje eens vervulde
Dan nam hij op zich alle schulden
En kost ’t twaalfhonderd gulden
Hier was men gauw mee uitgepraat
En ieder was hier mee gebaat
Geen wonder dat de hele Raad
’t Verder aan hem overlaat
Het plan ging gauw tot daden rijpen
Daar kwam een schip met leidingpijpen
Die eens gebruikt dus te begrijpen
Dat men ’t roest eruit moest slijpen
Het roest of gaslicht liet niet los
Zij gingen scheep naar van den Bos
Daar schoongebrand en uitgerost
Men kan zich denken wat dat kost
Die pijpjes had men wel gelegen
Als er vergunning was verkregen
’t Heemraadschap nooit gauw genegen
Hield nu dat zaakje erreg tegen
Eind’lijk was ’t bezwaar opzij
En trok men aan de karrewei
De boom der Kerklaan was van klei
Waarin men diep de buisjes lei
Vanaf het dorp langs Bos en Baden
Langs Koollaan door de Hargkade
Den werkman was dit ook geen schande
Maar kwam dit werkje goed ter stade
Het aanplakbord werd eerst verzet
Toen graafde men een diepe pet
Daar stenen ringen ingezet
Zo ’t keldervocht haar loop belet
Om ’t water goed te filtreren
Moet ’t nog een stenen bak passeren
Om ’t fijnste vuiltje nog te weren
Men kan ’t niet zuiverder begeren
Een grote pomp daar aangebracht
Is voor ons dorp een ware pracht
De zwengel hangt in ieders macht
Beweegt zich bij geringe kracht
Het ambt dat hier Verspeek bekleedde
Bij ’t waterwerk gaf bezigheden
Om dikwels handelend op te treden
Werd alle knoeierij vermeden
Doch op die put is ’t niet secuur
Daar plant men menig bloemfiguur
Daar kan men ’t kroningsjaar in lezen
Ook ’t Kethels wapen moest er wezen
Daarom is een ijzeren hek verrezen
Ja, toen de pomp werd ingewijd
Was ons bestuur ook zo bereid
Zij kwam daar op bepaalde tijd
En daar begon de plechtigheid
De heer Verspeek hij pompte even
Als men de pomp zag water geven
Werd een luid hoera geheven
Men riep: ‘Verspeek, lang zal hij leven’
Daar stilt ineens de roep hoera
En kwam zijn dochter Kadia
Geheel gekleed in wit gala
Zij vult een kraft gevuld door Pa
Dit heerlijk vocht bracht zij de heren
Zij schonk een glas te hunner ere
De burgemeester nam nu ’t woord
Hij vond hier alles zo accoord
Daar ’t al tot ’t nuttigste behoort
Hij feliciteert ons enzovoort
‘Gij moet het’ zegt hij ‘niet vergeten
hoe dat Verspeek zich heeft gekweten’
Hij doet aan alle burgers weten
Deez’pomp zal voort Verspeekpomp heten
Ook Lindeijer kwam en zegt
‘Het plan is door Verspeek gelegd
Geen kind die ’t van Verspeek niet zegt’
Mejuffrouw Sauer ook gedronken
Heeft een boeket Verspeek geschonken
Als de harmonie haar tonen klonken
Schoot ieders ogen vreugdevonken
Zij voert nog enige lied’ren uit
De grootste als de kleinste guit
Zij proeven, drinken, zingen luid
Als men voorgoed de pomp ontsluit

Published in: on 9 april 2008 at 12:43  Comments (2)  

Tweede Wereldoorlog in Kethel

In mei 2008 is het 68 jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog uitbrak.

Na het lezen van het boek Schaduwen over Schiedam, gebeurtenissen en belevenissen tijdens de bezettingsjaren 1940-’45,  trof mij op bladzijde 170 de ‘Quartierbescheinigung’ van Hauptman Guntther waarmee Kethel Duitse inkwartiers moest opnemen. Met toestemming van Ser Louis, een van de eindredacteuren van het boek, mocht ik de verklaring scannen en in mijn weblog opnemen. Mede omdat ik een foto heb waarop een van de paarden gevorderd werd op het erf van mijn vader.

  

Ik heb de bezettingsjaren niet meegemaakt, mijn ouders hebben tegen de kinderen niet veel over de bezetting gesproken. Maar ons kinderen wel meegegeven, dat vrijheid een groot goed is.

In ons huisgezin met twee jonge kinderen, een boerderij in het dorp en op de zolder verbleven twee ingekwartierde soldaten, dit moet een aardige vrijheidsberoving geweest zijn voor mijn ouders.

Tegen het einde van de oorlog kwamen er veel mensen uit de stad om onderdak en eten vragen, hier zijn met een aantal mensen levenslange vriendschappen uit ontstaan.

   


De langverwachte bevrijding 5 mei 1945

Published in: on 8 april 2008 at 19:43  Geef een reactie  

Kerklaan 8 en 10

Kerklaan 8 en 10 een interessant huizenblok tussen slijterij-wijnhandel ‘De Vriendschap’ en pand nummer 12 op de hoek van de Meeuwensingel. Voor 1938 een bomengalerij met daarachter een opslagplaats van een aannemer.

De familie van der Ende liet er twee herenhuizen bouwen uitgevoerd door aannemer Romein en timmerman van der Loo. De eerste bewoners de familie Cohen en de familie van der Griend huurden de woningen.

kerklaan-10-en-12.jpg Voor 1938 kerklaan-10-en-12-2.jpg De sloop
steen-kerklaan-10-12.jpg Jac. v.d.Ende oud 76 jaar 10 sept.1938
kerklaan-2008.jpg 2008
Published in: on 19 maart 2008 at 9:48  Geef een reactie  

De Rank en afscheid Frans en Mieke Crone

Een feest van herkenning

Op vrijdag 14 maart 2008 was het weer zo ver, de Oranjevereniging Wilhelmina organiseerde haar jaarlijkse feestavond voor haar leden, in de Rank. De toneelgroep Maasland voerde het toneelstuk ‘De voordeur stond open’ op en na afloop van het toneelstuk vond de trekking van tombola plaats met daarbij vele gesponserde prijzen.

rank-3.jpg rank-2008.jpg

rank-2.jpg
Mijn kraamverzorgster in 1951 Dora Lansbergen

De Rank, een verenigingsgebouw van de hervormde gemeente in Kethel, aan de Schiedamseweg 122, gebouwd in 1961. Het Verenigingslokaal ‘het Schepphuis’ was te klein geworden.

rank-1961-3.jpg 1960-1961 rank-1961-2.jpg
De bouw van De Rank De opening van De Rank

In eerste instantie werd het gebouw gebruikt voor kerkelijke doeleinden, maar in de loop der jaren werden de grote en kleine zaal ook gebruikt voor bruiloften en partijen, feestavonden, vergaderingen, presentaties, examens, kortom te veel om op te noemen.

rank-1961-trouwkaart.jpg rank-1961-25-jarig-feest.jpg
Even wat sentiment: Arie en Catrien zouden, als ze nog in leven waren, bij het schrijven van dit stuk op 15 maart, precies 69 jaar getrouwd zijn.
trouwfoto-arie-en-catrien-1939.jpg 15 maart 1939
Maar hun 40 jarige trouwdag is ook in De Rank gevierd:
rank-40-jarig-huwelijk.jpg 15 maart 1979

Een receptie, een etentje, vergadering of een verjaardag alles was en is mogelijk voor de catering in De Rank. Eerst als beheerders de familie Kars en vanaf 1969 de familie Crone.

rank-1961-keuken.jpg 1964 rank-keuken-2008.jpg 2008 rank-2008-glas.jpg
In de Maasbode van 19 maart 2008 weer feestje van herkenbaarheid
rank-2008-jubileum-kars.jpg De familie Kars 65 jaar getrouwd

In het Nieuwe Stadsblad van 16 juli 2008 vond ik onderstaande advertentie:

Op zaterdag 6 september 2008 waren de heer en mevrouw Crone het middelpunt van de belangstelling. Vele kwamen om hem de hand te drukken en bedanken voor zijn jarenlange goede verzorging, gastvrijheid en prettige sfeer in De Rank.

Wat gaat er nu gebeuren met De Rank?

Published in: on 15 maart 2008 at 15:42  Comments (5)  

Molenbouwer en timmermanswerkplaats

De molenbouwer en timmerwerkplaats H. van der Loo rond 1900 een landelijk bekende molenbouwer aan de Schiedamseweg 17

werkplaats-van-der-loojpg.jpg 
Personeel voor de timmermanswerkplaats
molenbouw-familie-schiedamseweg-17.jpg 
Rippen en Van der Loo’s in de tuin van het woonhuis aan de Schiedamseweg 17, 1921.

In de jaren 50 speelden wij als dorpskinderen voor de werkplaats op de ongebruikte molensteen en houten binten. Het was niet altijd mogelijk, uitsluitend als de timmerlieden op karwei waren, vroegen we aan mijn moeder: ‘Mogen we aan de overkant op het hout spelen’.

foto-schiedamseweg-van-der-loo.jpg 
1958  
molensteen-van-der-loo.jpg foto-schiedamseweg-van-der-loo-3.jpg 
Bijna kunst

In de jaren 60 was er niet veel activiteit meer op het erf, de werknemers van Van der Loo waren over het algemeen op karwei buiten het dorp. Maar in 1969 een geweldig staaltje vakmanschap, een molenkap werd gerestaureerd en moest weer naar de plaats van bestemming vervoerd worden in Schipluiden. Een gevaarlijke onderneming in de nadagen van de molenbouwer, het hele dorp liep uit.

molenkap-2-1969.jpg molenkap-3-1969.jpg molenkap-1965.jpg

molenkap-5-de-kijkers-1969.jpg 
Mijn moeder(Catrien Rip-van den Berg) en mijn tante (Mien van der Eijk-Rip) zaten eerste rang
foto-werf-van-der-loo.jpg tegenover-schiedamseweg-12.jpg
De afbraak                   De opbouw
foto-schiedamseweg-van-der-loo-2007.jpg 
Het woonhuis is gebouwd in 1894 en de eerste steen gelegd in juni door de 7 jarige Cornelis van der Loo.

In de kleine werkplaats naast het woonhuis heeft de enige brandweerwagen in Kethel nog jaren zijn stalling gehad en moest de uitrit hiervoor vrijgehouden worden. Wij wisten als eerste als er brand was in Kethel.

Published in: on 8 maart 2008 at 22:21  Comments (6)