Over de openbare school in Kethel valt veel te vertellen, maar zo aan het einde van 2007 zitten we toch allemaal wat te mijmeren over de jaren die achter ons liggen.
Vanaf 1890 bestaan er al poëzie albums. Met vaak wat belerende verzen aan de rechterkant van het album en een mooi plaatje aan de linkerzijde van het album.
Hieronder het album van mijn tante met een prachtig vers van school- en bovenmeester Herman van der Loo van de openbare school in Kethel in 1927.
Een bijzonder huis, Schiedamseweg 31 met vele bestemmingen in bijna 100 jaar.
In het boek van Jaap de Raat Kethel en Spaland in oude ansichten lezen we dat het renteniershuis in 1909 gebouwd is op verzoek van Hein Baade.
In 1939 overleed mijn opa, mijn ouders gingen trouwen en op de boerderij wonen. De weduwe ging wonen in het pand met haar jongste dochter. In 1941 trouwden Jan en Marie vanuit Schiedamseweg 31.
26 juni 1941 
Rie en Jan trouwfoto
2007Een groot huis, de weduwe kreeg tijdens de oorlog inkwartiering van de duitsers. In 1949 is zij verhuisd en het pand werd verbouwd als wijkgebouw, het Kethelse Groene Kruis gebouw voor wijkverpleging, tbc-bestrijding, kraamzorg, gezinsverzorging en het verstrekken van gratis verpleegartikelen in bruikleen. Op de bovenverdieping woonde een wijkverpleegkundige.
Op het Bachplein werd een nieuw Kruisgebouw gebouwd en eind jaren zestig vestigde de Spaarbank Anno 1820 zich in het pand. Hierna de OBM, een verzekeringsmaatschappij. Eind jaren negentig is het pand weer als woonhuis in gebruik genomen.
1920 
1940 
1955 waar nu winkelcentrum Hof van Spaland en op de achtergrond in het midden Schiedamseweg 31 Een herinnering:
In mijn jeugd op maandagmiddag, in het meest rechterraam van het pand, hield een tandarts uit Schiedam spreekuur. In die tijd ging je naar de tandarts als je kiespijn had, dus het was een ware kwelling als het zo ver was. De tandarts was ook niet de meest aardige man en je had al zo veel pijn. Er kwamen twee spuiten en de zere kies werd getrokken. Ter genoegdoening mocht je na afloop van al het geleden leed voor een dubbeltje wat uitzoeken uit de snoepdoos bij Wijsbroek.
2e raam de tandarts uit Schiedam
In 1957 kwam er in Kethel een flink pak sneeuw naar beneden. De zusjes Corrie en Adrie probeerden van de verse sneeuw een sneeuwpop te maken.
Sneeuwpret
Winterlandschap in Kethel, vanaf de Dorpstraat
Op de Kerklaan 6 is al meer dan een eeuw lang een uitspanning en zalencentrum gevestigd.
Café De Vriendschap, Slijterij en Wijnhandel van Jan C. de Bruin (1917) met feestzaal voor bruiloften en partijen. Zo vond ik een bonnetje in ons archierf.
1940Maar ‘De Vriendschap’ was ook geschikt voor toneeluitvoeringen van o.a. de onderwijzersorganisaties en Kethelse scholen. In het zaaltje werden speelfilms vertoond voor jongelui. Men kon de zaal huren voor vergaderingen en bijeenkomsten. Zoals hieronder voor de Singer-knipcursus voor huisvrouwen.
Na Jan de Bruin heeft de heer Linschoten de slijterij en het café overgenomen. Hierna werd zijn dochter Tini met haar man, Daan Hamerslag, eigenaar. Het café heette toen ‘Oude Snik’, maar in Kethel werd ook gesproken over ‘we gaan even naar Daan’.
1955In 2007 heet het ‘Café De Halve Maan’ met buitentarras en eetgelegenheid.
2007
In de boeken van Jaap de Raat spreekt hij nog weleens over typisch Kethels taalgebruik. Zoals voor het dorp spreekt hij over ‘t’durp’. Voor zomer zegt hij ‘zeumer’, hooivork wordt ‘hooivurk’, herfst wordt ‘hurfst’, timmerman wordt ‘tummerman’ , bezorgen wordt ‘bezurgen’, zondag wordt ‘sundag’, werf wordt ‘wurf’.
Weliswaar ben ik in vergelijking met Jaap de Raat nog een jonge Kethelse en geboren midden in het dorp, maar van bovenstaande woorden waarin veelal de ‘u’ of ‘eu’ gebruikt worden, gebruikten wij thuis niet. Ik denk dat het toch meer familiegebruiken waren.
Uiteraard voerden wij ook bepaalde spreektaal, maar of het typisch Kethels is…….
Abuis = verkeerd of fout
Blesselaan = Laan van Bol’es
De Pil = De dokter
Rooms = Katholiek
Om alle Pieten, Jannen en Keezen en de daarbij behorende bekende achternamen als De Vette’s, Lansbergen’s, Van Millen’s, Jongste’s, Van der Eijken enz. uit elkaar te houden werden daarvoor ook bijnamen verzonnen vaak gerelateerd aan hun beroep of straat of erf waar zij woonden of ze lang, kort, dik, dun, scheel of mank waren.
Op de eerste rij, de tweede jongen Dirk van der Eijk (1906-1995) en op de derde rij het derde meisje Wilhelmina (Mien) Rip (1908-1992). Mien en Dirk zijn in 1932 getrouwd. Mien en Dirk waren mijn tante en oom. Mien was de een na oudste zus van mijn vader Arie.
Mien en Dirk getrouwd 28 december 1932Op de tweede rij, het vierde meisje, met dezelfde jurk als Mien, is de oudste zus van Mien, Adriana (Jaantje) (1904-1949). Op de eerste rij, vierde jongen, staat Willem (Wim) (1906-1989). Helaas was mijn vader nog te klein om op de schoolfoto te worden vastgelegd.
Een schoolfoto uit 1925 met mijn vader, tweede rij van links naar rechts 8e jongen, en meester Herman van der Loo.
In ieder dorp is wel een hangplek voor ouderen in het heden en verleden waar de laatste dorpsnieuwtjes worden en werden uitgewisseld.
De ambachtsbrug rond 1900
1925 
2007In 1925 was links van de Kerklaan de Ambachtsbrug met de ambachtsbank of ‘klapbank’ om de laatste dorpsroddels door te nemen. Nu, in 2007, staat er de kille rode brievenbus en spoed de tijd zich voort, geen tijd voor een praatje.
Als kind herinner ik mij, dat de brug en bank waren verdwenen, dat door de kromming in de Kerklaan naar de Schiedamseweg er nog wel eens een mens of dier in de Kerklaanvaart belandden en door dorpsgenoten gered moesten worden.
Trouwens in de jaren 60 en 70 stond naast de winkel van Piet van Beurden een houten bankje (het leugenaarsbankje) waar heel wat af gedebateerd werd.
1970 
1975
Plekje 1, ga eens kijken:
Vandaag kunnen wij ons niet meer voorstellen, dat in het pand Vlaardingseweg nummer 3 een schoen- en zadelmaker er zijn brood verdiende. Voor 1935 werkte de heer Schaap in zijn werkplaats. In 1935 naam de heer van Leeuwen de zaak over. Ik ruik nog de geur van leer en zie de heer van Leeuwen met spijkertjes in de mond in zijn werkplaats aan het werk, als je voor reparatie schoenen kwam brengen. De zadels en tuigen waren in de zestiger jaren uit de gratie en Tinus van der Leije uit Bijdorp nam de schoenmakerij van de gepensioneerde heer van Leeuwen over.
1935 
2007Plekje 2, kijk richting Kerkweg en u ziet het:
Dorpsstraat, links tegen de gevel van wagenmakerij van Beurden heeft altijd een prachtig gevelbord gehangen. Het plaatje uit 1935 is niet zo’n fraaie foto, maar op de achtergrond De Jacobuskerk.
1935
2007
In de vijftiger jaren was er voor de boeren in Kethel nog veel intensief handwerk te doen, zoals de sloten rond de landerijen uitbaggeren, dit werd gedaan met een sloothaak. Door het Hoogheemraadschap werd geschouwd of het ook inderdaad gebeurd was. Buiten al het boerenwerk lag dit sloten de boer als een steen op zijn maag. Stekels plukken ter voorbereiding op een goed hooiland. Maar ook het opruimen van het leeggehaalde hooiland.
Maar is was licht aan de horizon. Uit Vlaardingen kwam Arie Biebel langs de boerderijen om te vragen, tegen een kleine vergoeding, klusjes te doen voor de boer.
’s Morgens vroeg zag je Arie Biebel de Schiedamseweg op komen sloffen met zijn te grote laarzen, alpinopet, een pruimtabak in zijn mond en baardstoppels op zijn gezicht. Zijn ware naam was Hoogenboezem, hoe hij in Kethel aan de naam Biebel is gekomen is mij een raadsel.
‘De Biebel’ in het al eerder beschreven ‘Laantje’.Kinderen uit de buurt waren een beetje bang van hem. Wij boerenkinderen niet, want onze vader werd geholpen. Wij moesten het kruikje koffie en een paar goed belegde boterhammen naar het land brengen voor ‘De Biebel’ zoals mijn moeder zei.
’s Avonds zag je hem de werf opkomen voor een laatste beker melk, zijn zakcentje en hij ging weer naar zijn onderkomen in Vlaardingen.
Een aantal aanraders die in deze rubriek thuishoren:
De Vergelding geschreven door Jan Brokken, een reconstructie van een gebeurtenis uit WOII in Rhoon. Alle boeken van Jan Brokken zijn aan te bevelen. Bekijk zijn website: http://www.janbrokken.nl
Mijn moeder Barbera geschreven door Erna Gianotten, een hommage aan haar moeder.
Zondagsgeld geschreven door Philip Snijder, een kindertijd in het Bickerseiland en De Woonschool geschreven door Christel Jansen, een mislukt experiment in de Haarlemse Parkwijk, website: http://www.christeljansen.nl
Kazernekind geschreven door Marlies Mielekamp in een geschiedenis van een Moluks gezin in Nederland.
Lieve Celine geschreven door Hanna Bervoets, dit boek hoort eigenlijk niet in deze rubriek thuis, maar zo’n ontroerend verhaal en ik ben fan van Hanna Bervoets, dat ik het toch even moet vermelden, de website http://www.lieveceline.nl
Een juweeltje die in deze categorie thuis hoort:
De familieblues geschreven door Yvonne Kroonenberg, herkenbaar en met humor, meer over de auteur www.yvonnekroonenberg.nl
Vakantie 2011 , maar onderstaande juweeltjes kan je ook lezen buiten de vakantie, een paar aanraders:
De winkel van mijn vader, een koopman op Katendrecht geschreven door Simon Rozendaal
Het Knoopjeskabinet geschreven door Edmund de Waal. Een familiegeschiedenis en een kunstverzameling in oorlogstijd zie meer over de auteur www.edmunddewaal.com
Mijn opa was een Duitser geschreven door Alex Dekker
Oorlogsliefde geschreven door Auke Kok, www.aukekok.nl
Ander licht geschreven door Rosita Steenbeek, www.rositasteenbeek.nl
Twee boeken met schitterende familiegeschiedenissen die het vermelden op mijn website meer dan waard zijn
Kloosterkinderen
geschreven door Martine van Rooijen. Martine schrijft de jeugd van haar moeder en tante en vele anderen die verbleven in het wees- en armenhuis aan de West-Kruiskade in Rotterdam, met vele mooie foto’s.
en
Asta’s ogen
geschreven door Eveline Stoel. Weer een heel andere familiegeschiedenis: Asta vertrekt in 1955 vanuit Soerabaja naar het Brabantse plaatsje Oss. Met mooie foto’s en een website www.evenlinestoel.nl
De thrillers en reisboeken zijn weer in de kast opgeborgen en ik heb weer twee schitterende boeken gelezen die op mijn website passen en ik wil ze u van harte aanbevelen:
De vrouw die zegt dat ze mijn moeder is
Een familiegeschiedenis geschreven door Judith Uyterlinde. Een autobiografisch verhaal van een adoptie en de lotgevallen van haar familie in WOII. Kijk ook voor een interview met Judith Uyterlinde op www.youtube.nl
en
Het Babyhuis
Kinderen en ouders door oorlog en honger gescheiden, geschreven door Liefke Knol. Dertien baby’s worden in de hongerwinter vanuit Amsterdam naar Groningen vervoerd en liefdevol opgevangen door vier jonge vrouwen. Zij openen Babyhuis Prinses Margriet. Liefke Knol gaat na 65 jaar de dertien baby’s van toen opsporen en in gesprekken met de mensen na, welke invloed het op hun leven heeft gehad. Kijk ook naar de website www.liefkeknol.nl
Een aanrader: Inmiddels is het maart 2010 en weer een prachtig boek gelezen en het boek past goed in deze rubriek
Tijd van onschuld
een waar gebeurde familiegeschiedenis geschreven door Agnes Klitsie en Jeroen Hoogenboom.
Er is moed voor nodig om een familie geschiedenis te publiceren. Maar het geeft ook opluchting om te kunnen delen en te merken dat je je lezers publiek aan het denken en praten kan krijgen over hun verleden. Kijk ook eens op de website van Agnes: www.agnesklitsie.nl
In de december maand van 2009 komen er vele prachtige boeken uit. Twee wil ik er graag noemen omdat zij betrekking hebben op Kethel en Schiedam.
1.
Een herzien naslag werk van W.P. Rook Het Nieuwe Straatnamenboek van Schiedam en Kethel met daarin ook straatnamen die nooit officieel de straatnaam hebben verkregen. Voormalige straatnamen, locatieaanduidingen en wijkkaarten. Uitgever Post Scriptum. Een boek waar we weer jaren plezier aanbeleven.
en
2.
Schiedamse vertellingen Zuster Keizer, kunt u even komen? Wijkverpleging in Schiedam Oost, 1960-1985. Een boeiend werkend leven van zuster Keizer als wijkverpleegkundige
Auteur Ingrid van der Vlis/Stichting Musis.
Aanrader: Een nieuw boek uit van Astrid van der Star. De titel: Onder Criminelen.
Astrid beschrijft de situatie in het huis van bewaring aan de Noordsingel in Rotterdam Een kijkje in de keuken van de Nederlandse gevangenisbewaarder. Hier leren we dat de Nederlandse gevangenissen geen hotels zijn en dat het werken als gevangenisbewaarder, zeker als vrouw, niet eenvoudig is.
Leesjuweeltjes van de maand april 2009
Hedda Kalshoven-Brester: Ik denk zoveel aan jullie.
Een briefwisseling tussen Nederland en Duitsland 1920-1949. Er is moed voor nodig om een prive briefwisseling tussen een jonge Duitse vrouw, die in Nederland woont met haar Nederlandse man en kinderen, met haar familie in Duitsland uit te geven in een boek met foto’s.
Rik Launspach: 1953
Een prachtige roman over de watersnoodramp in 1953 in Zeeland en Zuid Holland.
Maart 2008 las ik het Pauperparadijs van Suzanne Jansen en zo als het gaat lag het boek van Wil Schackmann nog op de plank om gelezen te worden. Dit boek had eerst gelezen moeten worden voordat ik het Pauperparadijs ter hand had genomen.
De proefkolonie vertelt het levendige verhaal over het ontstaan van de Drentse koloniën die 14 januari 1818 door de Maatschappij van Weldadigheid werd gesticht.
Wil Schackmann heb ik bezielend horen vertellen over zijn onderzoek naar het ontstaan van de proefkolonie en de mensen die er woonden en werkten. Kijk voor meer informatie over de auteur www.wilschackmann.nl en over de proefkolonie www.deproefkolonie.nl
In het laatste deel van de winter lees ik nog wel eens wat boeken gerelateerd aan de Tweede Wereldoorlog, drie bijzondere boeken:
Pauline Broekema: Benjamin. Een verzwegen dood.
Benjamin Heiman Broekema (Warffum, 1904-Auschwitz, 1942), een gepassioneerd mens, slager en schrijver. Socialist, verenigingsman, voetballer en jonge, trotse vader. Zijn verhaal staat voor de geschiedenis van velen.
Sara Young: Wieg van mijn vijand.
Een joods meisje duikt onder in een Lebensbornkliniek. Een bijzondere roman.
Henk van Gelder: De spookschrijver
Het raadsel Jacques van Tol. De eerste druk in 1992 van de spookschrijver trok wegens de vele onthullingen alom de aandacht. De tweede druk in 2002 is geheel herzien. Ik heb alleen de tweede druk gelezen en deze vind ik zeer onthullend.
In januari 2009 werd via mijn website gevraagd waar men boeken of tijdschriften kan kopen over Kethel en Spaland. Onderstaand twee adressen waar het leuk is om eens binnen te lopen en rond te neuzen.
In het bezoekcentrum van de Historische Vereniging Schiedam, Broersveld 140 in Schiedam geopend iedere zaterdag van 11.00 tot 16.oo uur (Vanaf 1 maart 2009 tijdelijk gesloten i.v.m. het betrekken van een ander pand in Schiedam) of kijk eens op de website http://www.scyedam.nl
of
bij boekhandel Post Scriptum, Hof van Spaland 31 in Schiedam Kethel, deze boekhandel heeft ook een eigen website www.postscriptum.nl
Gelezen, november 2008:
Rotterdams Leescadeau 2008: Ysabella, geschreven door Judith Visser. Een Rotterdamse novelle. Een verfrissende jonge schrijfster. Zij debuteerde in 2006 met de roman Tegengif. Ook Judith Visser heeft een eigen website en die mag genoemd worden op mijn website: www.judithvisser.nl
Roman van Gerbrand Bakker, Boven is het stil. Debuut roman uit 2006 en speelt zich af in Noord Holland maar het verhaal zou zich in elke willekeurige landschaps omgeving in Nederland af kunnen spelen. Je zou kunnen spreken van een moderne boerenroman.
Nieuwste aanwinst, november 2008:
‘De kinderen van de tuinder’ geschreven door Kristen den Hartog en Tracy Kasaboski.
Met een eigen website: www.dekinderenvandetuinder.nl
Onderstaand boek (uitgegeven in 2002) had al veel eerder op mijn weblog moeten staan, maar ik kocht het in juni 2008 notabene in de uitverkoop:
‘De Holierhoekse en Zouteveense Polder’ geschreven en met prachtige foto’s door en van Paul Meuldijk.
De rustieke eenvoud van een vergeten gebied in Midden-Delfland, deze zin is gedateerd, want Midden-Delfland leeft.
Paul Meuldijk heeft een interessante website over Midden-Delfland: http://middendelfland.biod.info
Nieuwe aanwinst maart 2008 en een juweeltje
Het pauperparadijs, een familiegeschiedenis, geschreven door Suzanna Jansen, uitgever Balans, www.suzannajansen.nl
Dit boek mag niet ontbreken:
Een uitstapje naar Maassluis
Het psalmenoproer, geschreven door Maarten ’t Hart. Een roman met een zo nauwgezet en accuraat mogelijk verslag van de gebeurtenissen in Maassluis in 1775 en 1776 en de jaren daarna. Maarten ’t Hart heeft hiervoor veel naslag werk gedaan.
Een uitstapje naar Schiedam:
De Brandende Stad, geschreven in 1930 door Daan van der Zee (1880-1969).
‘Chris’ vader had plotseling gedáán gekregen in de branderij van Bertels. Dat schokte het geheele leven van het kleine gezin in de Steenstraat. Reeds een week later had vader Landstra weer ander werk. In een branderij op de Noordvest. En toen verhuisde het gezin naar het hofje aan het eind van de Broersvest, nestelde het zich midden in de stad, waar de ruïne van Mathenesse de heugenis der eeuwen heendroeg door den wijden tijd.
Een bijzonderheid:
Casper van Adel, geschreven door Fenand van den Oever, lente 1940. Een boerenroman die afspeelt in Kethel:
‘Ter hoogte van de Harreweg en omendebij pal bezuiden het Oostveen, daar ligt, breed-uit, Ruimzicht, het boerenspul van Casper van Adel’
Allereerst:
De Nederlandsche Stad- en Dorp-Beschrijver in 204 gravures en 7 kaarten, L. van Ollefen en R. Bakker.
Boeken aanraders
Aanwinst menselijke geschiedenis:
Maar ook, opsomming in volledige willekeur:
2008
Daar waar uithangt 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.